არსებობს ბრენდები, რომლებიც უკვე მრავალი წელია ავტოინდუსტრიის ბაზარზე დიდი გამოცდილებით, ბევრჯერ მიღწეული წარმატებით, შეცდომებზე სწავლითა და განვითარებისკენ სწრაფვით დამკვიდრდა, მაგრამ მათთან თანაარსებობს შედარებით ახალგაზრდა კომპანიაც, იგივე ამბიციებით, იგივე დონით და, რაც მთავარია, იგივე პერსპექტივებით, როგორც ყველა დანარჩენი. ეს კომპანიაა Tesla, რომელიც მუდმივად ფიქრობს განვითარებაზე.
დღევანდელი გადაცემა ერთ-ერთი ყველაზე ძვირადღირებულ ბრენდს მივუძღვენით - Tesla, Inc. ამერიკული საავტომობილო და ენერგო კომპანია, რომლის სათავო ოფისი ტეხასის შტატში, ოსტინში მდებარეობს. კომპანიის მიერ ხდება ელექტრო მანქანების, სახლიდან ქსელის მასშტაბით ენერგიის შესანახი ელემენტების, მზის პანელებისა და მათთან დაკავშირებულ პროდუქტების თუ სერვისების დაპროექტება და წარმოება. ბრენდის საბაზრო კაპიტალიზაცია 840 მილიარდ დოლარს აღემატება. 2021 წელს კომპანიას ელექტრო მანქანებისა და დანამატი ელექტრომობილების გაყიდვების ყველაზე დიდი მაჩვენებელი ჰქონდა მსოფლიოში, დაიკავა ელემენტების ბაზრის 21% და დანამატის ბაზრის 14% რომელიც მოიცავს plug-in ჰიბრიდებს. მისი შვილობილი Tesla Energy-ის მეშვეობით კომპანია ავითარებს და არის ფოტოელექტრული სისტემების მთავარი ინსტალატორი აშშ-ში. ის ასევე არის ენერგიის შემნახველი სისტემების ერთ-ერთი უმსხვილესი გლობალური მიმწოდებელი. თუმცა, სანამ კონკრეტულ ბრენდზე გადავიდოდეთ მცირედი ისტორიული ექსკურსით თვალი გადავავლოთ ბრენდის სახელწოდების და ზოგადად ელექტრომობილების წარმოების საწყისს.
უკვე მე-20 საუკუნის დასაწყისში აშშ-ში ელექტრომობილები უკვე აღარ იყო იშვიათობა. „ვაშინგტონ პოსტის“ მონაცემებით 1901 წელს აშშ-ში მანქანების 38% ელექტრო იყო, 40% ორთქლის ძრავაზე და მხოლოდ 20% ბენზინზე მუშაობდა. პირველ ელექტრო ავტომობილს აშშ-ს 27 პრეზიდენტის უილიამ ჰოვარდ ტაფტის მეუღლე ჰელენი ფლობდა. არის მოსაზრება, რომ ჰენრი ფორდის მეუღლე კლარა ასევე იყო ელექტრომობილის მფლობელი. თუმცა ამ სისტემის დანერგვამდე და მსოფლიო აღიარებამდე კიდევ ბევრი დრო გავიდა. ერთ-ერთი მიზეზი ელექტრო მანქანების ფასი იყო. მაგალითად 1908 წლისთვის მანქანა 650 დოლარი ღირდა, მაშინ როცა იგივე მახასიათებლებით ელექტრო ავტომობილის ფასი 1700 დოლარიდან იწყებოდა. ასე, თუ ისე, რიგი მიზეზების გამო ელექტრო ავტომობილების წარმოება 100 წლის შემდეგ განახლდა და კვლავ ინტერესი გამოიწვია მომხმარებლებში.
Tesla 2003 წლის ივლისში მარტინ ებერჰარდისა და მარკ ტარპენინგის მიერ დაარსდა, Martin Eberhard and Marc Tarpenning როგორც Tesla Motors. კომპანიის სახელი გამომგონებლისა და ელექტრო ინჟინრის ნიკოლა ტესლას პატივსაცემად ეწოდა. 2004 წლის თებერვალში, 6,5 მილიონი დოლარის ინვესტიციით, ელონ მასკი გახდა კომპანიის უმსხვილესი აქციონერი. ის აღმასრულებელი დირექტორის თანამდებობას 2008 წლიდან ასრულებდა. მასკის თქმით, ტესლას მიზანია დააჩქაროს გადაადგილება მდგრად ტრანსპორტსა და ენერგიაზე, რომელიც მიიღება ელექტრო მანქანებისა და მზის ენერგიის საშუალებით. Tesla-მ თავისი პირველი - Roadster სპორტული მანქანის წარმოება 2009 წელს დაიწყო. ამას მოჰყვა Model S სედანი 2012 წელს, Model XSUV 2015 წელს, Model 3 სედანი 2017 წელს და Model Y კროსოვერი 2020 წელს. Model 3 არის მსოფლიოში ყველა დროის ყველაზე გაყიდვადი ელექტრო მანქანა და 2021 წლის ივნისში, გახდა პირველი ელექტრო მანქანა, რომელმაც 1 მილიონი ერთეული გაყიდა მთელი მსოფლიოს მასშტაბით. 2021 წელს Tesla-ს გლობალური გაყიდვების რაოდენობა 936,222 მანქანას შეადგენდა, რაც 87%-ით გაიზარდა წინა წელთან შედარებით, გაყიდვების საერთო ჯამი 3 მილიონ მანქანა გახლდათ 2022 წლის აგვისტოსთვის. 2021 წლის ოქტომბერში Tesla-ს საბაზრო კაპიტალიზაციამ 1 ტრილიონ დოლარს გადააჭარბა, ის მეექვსე კომპანია, რომელმაც ასეთ მასშტაბებს მიაღწია აშშ-ს ისტორიაში.
Tesla-ს პირველი მანქანა, Roadster ოფიციალურად 2006 წლის 19 ივლისს გამოვიდა სანტა-მონიკაში, 350 კაციანი მოწვევით, რომელიც ბარკერ ჰანგარში, სანტა-მონიკას აეროპორტში გაიმართა. Tesla გამოირჩევა ფასიან სარეკლამო კამპანიებზე ფულის დახარჯვით, განსხვავებით სხვა ავტომწარმოებლებისგან. კომპანია აწარმოებს ავტომობილის კომპონენტებს, ასევე აშენებს საკუთრების სადგურებს, სადაც მომხმარებლებს შეუძლიათ თავიანთი მანქანების დამუხტვა. ვერტიკალური ინტეგრაცია იშვიათია საავტომობილო ინდუსტრიაში, სადაც კომპანიები, როგორც წესი, კომპონენტების 80%-ს აწვდიან მომწოდებლებს და ფოკუსირდებიან ძრავის წარმოებასა და საბოლოო აწყობაზე. ტესლამ გამოიყენა იაფი სტრატეგია, როგორც ბიზნეს მიდგომა, რომლითაც მათ შეუძლიათ თავიანთი ბიზნესის გაფართოება უფრო ფართო ბაზარზე სტანდარტული ტექნოლოგიური ნივთების შეთავაზებით. Tesla ზოგადად საშუალებას აძლევს თავის კონკურენტებს ლიცენზირებული იყოს მისი ტექნოლოგია და აცხადებს, რომ მას სურს დაეხმაროს თავის კონკურენტებს დააჩქაროს მსოფლიოში მდგრადი ენერგიის გამოყენება. სალიცენზიო შეთანხმებები მოიცავს დებულებებს, რომლითაც მიმღები თანახმაა არ შეიტანოს პატენტის სარჩელი Tesla-ს წინააღმდეგ. Tesla ინარჩუნებს კონტროლს სხვა ინტელექტუალურ საკუთრებაზე, როგორიცაა სავაჭრო ნიშნები და სავაჭრო საიდუმლოებები, რათა თავიდან აიცილოს მისი ტექნოლოგიის პირდაპირი კოპირება.
ტესლას დაარსების დროს, ელექტრო მანქანები ძალიან ძვირი იყო. 2006 წელს ელონ მასკმა განაცხადა, რომ ტესლას სტრატეგია პირველ რიგში მაღალი ფასის, დაბალი მოცულობის მანქანების წარმოება იყო, როგორიცაა სპორტული მანქანები, რომელთათვისაც მომხმარებლები ნაკლებად მგრძნობიარენი არიან ფასის მიმართ. ამით თანდათან შეამცირებდა ელემენტების ღირებულება, რაც თავის მხრივ საშუალებას მისცემდა მათ უფრო იაფი და მაღალი მოცულობის მანქანები შეეთავაზებინათ მომხმარებლებისთვის. Tesla-ს პირველი მანქანა Roadster, ასევე დაბალი მოცულობის იყო, რომლის ფასი 100 000-$ ზე მეტს შეადგენდა. შემდეგი მოდელები, Model S და Model X, უფრო ხელმისაწვდომი იყო, მაგრამ მაინც ფუფუნების მანქანებად ითვლებოდა. უახლესი მოდელები, Model 3 და Model Y, ჯერ კიდევ დაბალი ფასად იყიდება და მიზნად ისახავს უფრო მაღალი მოცულობის ბაზარს, რომელიც 100 000-ზე მეტ მანქანას გაყიდის ყოველ კვარტალში. Tesla მუდმივად აახლებს თავისი მანქანების აპარატურას. სხვა ავტომწარმოებლებისგან განსხვავებით, ბრენდი არ ეყრდნობა ფრენჩაიზიებულ ავტოდილერებს მანქანების გასაყიდად. ამის ნაცვლად, კომპანია პირდაპირ ყიდის მათ თავისი ვებსაიტისა და კომპანიის საკუთრებაში არსებული მაღაზიების ქსელის მეშვეობით. ზოგიერთი იურისდიქცია, განსაკუთრებით შეერთებულ შტატებში, უკრძალავს ავტომწარმოებლებს მანქანების მიყიდვას პირდაპირ მომხმარებლებისთვის. ამ რაიონებში Tesla-ს აქვს მდებარეობები, რომლებსაც ის უწოდებს გალერეებს. კომპანიის განცხადებით: „აქ ასწავლიან და აცნობებენ მომხმარებლებს პროდუქტების შესახებ, მაგრამ ასეთი ადგილები რეალურად მანქანების გასაყიდად არ არის“. მთლიანობაში, Tesla მუშაობს თითქმის 400 მაღაზიითა და გალერეით 35-ზე მეტ ქვეყანაში. ეს ადგილები, როგორც წესი, განლაგებულია საცალო სავაჭრო უბნებში, სავაჭრო ცენტრებში ან სხვა მაღალი გამავლობის ზონებში.